اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی

در این مقاله به تشریح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی و در پایان دوره مالی می پردازیم. برای این منظور ، مراحل زیر صورت می گیرد :

الف-واریز تنخواه گردان حسابداری :

طبق آئین نامه نحوه واگذاری و میزان تنخواه گردان حسابداری وزارت خانه ها و موسسات دولتی بایستی حداکثر تا پایان فروردین ماه سال بعد تنخواه گردان حسابداری سال قبل خود را واریز و با خزانه تسویه نمایند ، در پایان سال مالی وضعیت تنخواه گردان حسابداری دستگاه دولتی معمولاً به شرح زیر می باشد :

1-قسمتی از تنخواه گردان حسابداری برای انجام هزینه های مربوط به اسفند ماه مصرف شده است که به علت پایان رفتن سال مالی وجه آن از خزانه دریافت نشده است.

2-(اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) قسمتی از تنخواه گردان حسابداری به مصرف پرداخت پیش پرداخت هایی رسیده است که تا پایان سال مالی به علت عدم تحویل کالا یا انجام خدمت به حساب هزینه منظور نشده است و برای این قبیل پیش پرداخت ها نیز از خزانه دریافت نگردیده است.

3-قسمتی از تنخواه گردان حسابداری به صورت وجه نقد در بانک پرداخت جاری متمرکز است که بایستی به حساب خزانه منتقل شود به منظور واریز نمودن تنخواه گردان حسابداری برای بندهای یک و دو درخواست وجه لازم توسط ذیحساب دستگاه دولتی صادر می شود و از خزانه تقاضا می گردد که وجوه مربوط به هزینه های پرداخت شده اسفند ماه و همچنین معادل مانده پیش پرداخت و علی الحساب سال مالی مربوط که تا پایان سال واریز نشده است از یک طرف به پای واریز تنخواه گردان حسابداری و از طرف دیگر به حساب دریافتی قطعی دستگاه دولتی منظور شود تا قسمت عمدة تنخواه گردان حسابداری تسویه گردد برای بقیه تنخواه گردان حسابداری نیز که به صورت وجه نقد در حساب بانک پرداخت جاری متمرکز است ، چک در وجه خزانه صادر می شود.

ب-مانده مصرف نشده در پایان سال به خزانه ارسال می گردد.

برای تعیین مانده مصرف نشده را تنظیم می کنیم (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) :

.      صورت حساب دریافت و پرداخت ( مانده مصرف نشده )

.         ———————————————————–

اعتبارات مصوب                                                         xx

اضافه می شود : اعتبارات تخصیص یافته                        xx

.                                                                       ——–

بودجه مصوب                                                          xx

کسر می شود : جاری با خزانه – بودجه جاری               xx

.                                                                       ——–

دریافتی از خزانه                                                    xx

کسر می شود : پرداخت ها

هزینه سال جاری                       xx

علی الحساب سال جاری            xx

پیش پرداخت سال جاری             xx

.                                       ———-

جمع پرداخت ها                                                   xx

.                                                                   ——–

مانده مصرف نشده                                              xx

سپس آرتیکل زیر صورت می گیرد (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) :

جاری با خزانه-بودجه جاری              xx

.                  بانک پرداخت جاری                    xx

انتقال مانده مصرف نشده به خزانه

ج-تغییر عنوان پیش پرداخت سال جاری و علی الحساب سال جاری (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) :

تغییر عنوان پیش پرداخت سال جاری و علی الحساب سال جاری به پیش پرداخت سنواتی و علی الحساب سنواتی در پایان هر سال مالی آن قسمت از پیش پرداخت ها و علی الحساب هایی که واریز نشده اند از حساب پیش پرداخت و علی الحساب سال جاری خارج و به حساب های جداگانه ای تحت عناوین پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی منظور می نماییم.

معادل جمع مانده آنها از محل اعتبارات تخصیص یافته اندوخته لازم ایجاد می کنیم در صورتی که از ثبت اعتبار دو طرفه استفاده شود به جای اعتبارات تخصیص یافته از اندوخته تعهدات قطعی نشده استفاده می شود ، پیش پرداخت ها و علی الحساب های سنواتی با طرف حساب خود که حساب اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی می باشد ، بسته می شوند و در سال مالی بعد با همان حساب افتتاح می گردند.

(در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی)

پیش پرداخت ها و علی الحساب های سنواتی که با ترتیب فوق به سال مالی بعد انتقال می یابند در صورتی که مقرر باشد به حساب هزینه منظور شوند ( به علت انجام خدمت یا تحویل کالا ) در حساب هزینه از محل اعتبارات سنواتی منعکس می گردند بنابر این از ادغام هزینه آنها با هزینه از محل اعتبارات سال جاری جلوگیری می شود.

بستن حساب ها (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) :

پس از تعدیل مانده حساب های مستقل وجوه اعتبارات جاری حساب های موقت و حساب های دائمی با ثبت آرتیکل های مربوطه بسته می شود.

بستن حساب های موقت :

حساب های جاری با خزانه-بودجه جاری ، اعتبارات مصوب ، اعتبارات تخصیص یافته ، هزینه سال جاری و اعتبار ابلاغی به واحدها جزو حساب های موقت حساب مستقل وجوه جاری است که برای بستن حساب های فوق ابتدا حساب های اعتبارات مصوب ، اعتبارات تخصیص یافته ، اعتبارات ابلاغی به واحدها را بدهکار می نماییم. درمقابل آنها حساب هزینه های سال جاری ، حساب جاری با خزانه-بودجه جاری ، حساب تعهدات قطعی نشده اگر ثبت دو طرفه باشد که دارای مانده بدهکار می باشند ، بستانکار می کنیم و به این ترتیب کلیه حساب های موقت بسته خواهند شد. (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی)

اعتبارات مصوب                          xx

اعتبارات تخصیص یافته                xx

اعتبارات ابلاغی به واحدها          xx

.           جاری با خزانه-بودجه جاری           xx

.            هزینه سال جاری                      xx

بستن حساب های موقت

(در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی)

هزینه از محل اعتبارات سنواتی با اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی بسته می شود. یعنی اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی بدهکار و هزینه از محل اعتبارات سنواتی را بستانکار می کنیم.

پس از بستن حساب های موقت و هزینه سنواتی فقط حساب های پیش پرداخت سنواتی و علی الحساب سنواتی و اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی دارای مانده می باشند و بقیه حساب ها بسته شده و دارای مانده صفر می باشند.

بستن حساب های دائمی (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی):

حساب های دائمی پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی در پایان دوره مالی با طرف حساب خود یعنی اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی بسته می شوند. بدین صورت که حساب اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی که دارای مانده عادی بستانکار است ، بدهکار می شود و حساب های پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی که دارای مانده بدهکار است ، بستانکار می گردد و مانده هر سه حساب صفر می شود.

عملیات حسابداری پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی (در توضیح اصلاح وتعدیل حساب ها درحسابداری دولتی) :

همان طورکه قبلاً توضیح داده شده ، مانده پیش پرداخت و علی الحساب سال جاری که تا پایان سال جاری مالی مورد عمل واریز نشوند از حساب های مذکور خارج و تغییر عنوان می دهیم یا به عبارت دیگر به حساب های پیش پرداخت و علی الحساب سنواتی منظور و اندوخته لازم از محل اعتبارات تخصیص یافته همان سال ، برای آنها ایجاد می کنیم.

منظور از ذکر کلمه تسویه در مورد علی الحساب به این دلیل است که اصولاً علی الحساب بابت قسمتی از بهای کالای تحویلی یا خدمت انجام شده پرداخت می شود که بنابر عللی از قبیل کمبود وجه برای پرداخت تمام بهای کالا و یا نقص برخی از اسناد و مدارک نمی توان بهای کامل آن را پرداخت و در حساب هزینه ثبت نمود. بنابر این در زمانی که علت مورد نظر مرتفع گردد ، علی الحساب به حساب هزینه قطعی منظور می شود.