اظهارنامه مالیاتی چیست

اظهارنامه مالیاتی چیست : شیوه‌ محاسبه‌ مالیات در ایران به دو صورت علی‌الرأس و خوداظهاری است. امروزه نظام‌های مالیاتی پیشرفته تمایل دارند به جای شیوه‌ی علی‌الرأس که در آن مأموران اداره‌ی مالیات به تعیین میزان مالیات می‌پردازند ، خوداظهاری را جایگزین کنند. خوداظهاری به این معناست که شخص حقیقی یا حقوقی اعلام می‌کند که در سالِ مالیاتی خود به چه میزان سود داشته و به چه میزان باید مالیات پرداخت کند. کارشناسان سازمان امور مالیاتی نیز به شرط صحت مطالب و کامل بودن مدارک و عدم تخلف از قوانین ثبت دفاتر و اظهارنامه و … آن را مورد پذیرش قرارداده و با توجه به آن مالیات محاسبه شده را دریافت می نماید. در صورت عدم پذیرش اظهارنامه مالیاتی و یا عدم ارایه اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ، ممیز مربوطه به صورت علی الرأس مالیات را محاسبه نموده و به مودی اعلام می نماید و نظر ممیز و کارشناس سازمان امور مالیاتی ملاک پرداخت مالیات می باشد.

دسته بندی مودیان :

مودیان مالیاتی به دو دسته بندی کلی اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی تقسیم می شوند.

براساس قانون مالیات های مستقیم اشخاص حقیقی براساس معیار هایی در سه دسته بندی کلی جای می گیرند.

اهمیت این دسته بندی ها در آنجا اهمیت خود را نشان می دهد که نحوه ثبت نام فرم های اظهارنامه مالیاتی و اطلاعات خواسته شده در هر گروه با یکدیگر متفاوت است.

در واقع با توجه به آن که گروه اول اشخاص حقیقی کسب و کارهای بزرگ تر را در بر می گیرد ، منطقا فرم اظهارنامه مالیاتی مفصل تری برای این گروه در نظر گرفته شده است.

از آنجا که تکمیل صحیح اطلاعات خواسته شده جزو مهم ترین وظایف مالیات دهندگان بوده که در صورت تخلف از آن باید در انتظار جریمه باشند ؛ بنابراین بهتر است قبل از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی ، فرم پیش نویس آن را تکمیل کنند تا احتمال بروز خطا کاهش پیدا کند.

ابتدا به چند مورد می پردازیم (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست) :

* سال مالیاتی چیست؟

سالِ مالیاتی عبارت از یکسال شمسی است که از اول فروردین شروع می‌شود و در پایان اسفند آن سال خاتمه می‌یابد.

ولی در رابطه با اشخاص حقوقی که سال مالی آنها به موجب اساسنامه‌شان با سال مالیاتی تطبیق نمی‌کند، ملاک تعیین میزان مالیات، سالِ مالی آن شرکت است.

 

* چه کسانی موظف به تنظیم اظهارنامه‌ مالیاتی هستند؟ (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

در ماده‌ی یک قانون مالیات‌های مستقیم اشخاص حقیقی و حقوقی‌ای که موظف به پرداخت مالیات هستند، نام برده شده‌اند.

در این رابطه باید بیان داشت که با توجه به قصد نظام مالیاتی کشور ما مبنی بر استفاده از روش خوداظهاری در تعیین میزان مالیات، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی نامبرده در ماده‌ی یک قانون مالیات‌های مستقیم، موظف به تنظیم و تسلیم اظهارنامه‌ی مالیاتی هستند.

فرم های اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی :

اشخاص حقیقی ، در واقع یک مفهوم کلی است که تمام صاحبان مشاغل و کسبه را در بر می گیرد.

دارندگان کارت های بازرگانی ، کارخانه داران ، صاحبان واحد های تولیدی ، فروشگاه های کوچک و یا فروشگاه های زنجیره ای و سایر کسبه در این دسته بندی کلی جای می گیرند.

مطابق با ماده 25 قانون مالیات های مستقیم اشخاص حقیقی به گروه های زیر تقسیم می شوند و بعد از معرفی هر گروه لینک دانلود فرم های اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی قرار داده می شود.

گروه اول به اشخاصی گفته می شود که مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده ( قبل از کسر معافیت ) ، طبق آخرین برگ مالیاتقطعی ( مجموع اصلی و متمم ) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان

دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد ، هر کدام بیشتر از مبلغ سی میلیارد ریال باشد.

همچنین اشخاص ذیل فارغ از حجم فعالیت شان جزو مودیان مالیاتی گروه اول محسوب می شوند (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست) :

1-دارندگان کارت بازرگانی ( واردکنندگان و صادرکنندگان ).

2- صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره برداری از وزارتخانه ذی ربط.

3- صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر.

4- صاحبان بیمارستان ها ، زایشگاه ها ، کلینیک های تخصصی.

5- صاحبان مشاغل صرافی.

6- فروشگاه های زنجیره ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه ی ذی ربط.

چند سوال؟؟  (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

 1-تسلیم و ثبت اظهار نامه های مالیاتی تا چه زمانی امکان پذیر است؟

تسلیم اظهار نامه ها برای اشخاص حقیقی با توجه به شرایط مشاغل و کسب و کارها اعلام می گردد.

 2-آیا امکان ویرایش و اصلاح اظهار نامه ها بعد از ثبت در سامانه وجود دارد؟

بله ، مودیان مالیاتی می توانند تا 30 روز بعد از ثبت اظهار نامه ها نسبت به ویرایش آن ها اقدام کنند.

 3- اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل در چند دسته جای می گیرند ؟ چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

به طور کلی اشخاص حقیقی در سه دسته جای می گیرند و تفاوت آن ها در ارائه صورت حساب ها و نگهداری دفاتر می باشد.

4- اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل از چه طریقی باید اظهارنامه مالیاتی خود را ثبت کنند؟

ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل از طریق سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی انجام می گیرد.

مهلت و نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی سال  1399 (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست) :

اظهارنامه های مالیاتی ؛ باید تا حداکثر پایان تیرماه (31 تیرماه )  هر سال به اداره امور مالیات تقدیم شود ، البته با توجه به شیوع بیماری کرونا در سال 1399 ؛ استثنائاً تا شهریور ماه تمدید شد.

مهلت ارسال اظهارنامه های مالیاتی :

اظهارنامه های مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی در طول مدت 12ماه بعد از تسلیم ؛ توسط اداره دارایی فرصت رسیدگی داشته و و بعد از تسلیم اظهارنامه ، اداره دارایی تا سه ماه فرصت دارد که بررسی های مربوط به رسیدگی خود را در قالب یک برگه تشخیص به مودی مالیاتی اعلام کند.

در رابطه با برگه تشخیص فرصت اعتراض نیز فراهم است و مودیان محترم می توانند در مهلت تعیین شده نسبت به این برگه ، اعتراض کنند.

نکته : (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

از سال 1397 ، اظهارنامه ها به صورت اینترنتی ارسال می شوند و دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست.
اما برای آنکه امکان ارسال اظهار نامه ها فراهم شود ،  ابتدا لازم است که در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی ثبت نام انجام شود.

نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل :

شیوه تعیین مالیات در کشور ما براساس خود اظهاری است.

اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل ، برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی در اولین قدم ؛ لازم است که ابتدا در سامانه

الکترونیکی مالیاتی ، ثبت نام کنند.

برای ثبت نام در این سامانه باید چند مرحله پشت سر گذاشته شود که می توان به پیش ثبت نام الکترونیکی ، ثبت نام

الکترونیکی ، راستی آزمایی اطلاعات و مرحله نهایی اشاره کرد.

بعد از آنکه مراحل ثبت نام اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل با موفقیت به پایان رسید ، باید اظهارنامه مالیاتی انفرادی یا

مشترک در همین سامانه ثبت شود.

اظهارنامه مالیاتی انفرادی به این معناست که مودی مالیاتی منفردا صاحب کسب و پیشه می باشد و شریکی ندارد.

اظهارنامه مالیاتی مشترک به این معناست که شخص حقیقی با شریک خود در خصوص کسب و کار مشترک شان اظهارنامه

مالیاتی خود را تسلیم می کند.

توجه  (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست) :

عدم صداقت در ارسال اطلاعات و یا عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی می تواند موجبات جریمه یا مجازات را برای مودی مالیاتیفراهم آورد.

کسانی که صاحب خودروهای باری ، عمومی و تاکسی ها هستند ؛ مشمول مالیات بر مشاغل خودرو بوده و باید هر ساله مالیات خود را حداکثر تا پایان خرداد ماه بپردازند.
برای پرداخت مالیات مشاغل خودرو 1399 ، صاحب خودرو باید با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات پیشخوان و یا پست مراجعه کند و نیازی به تنظیم اظهارنامه مالیاتی نیست.

نحوه‌ پر کردن اظهارنامه‌ مالیاتی :

اظهارنامه مالیاتی در فرم های مصوب سازمان امور مالیاتی تکمیل می شود و در موعد مقرر به اداره ی امور مالیاتی محل اقامت شخص حقیقی و یا اداره ی امور مالیاتی محل وقوع دفتر شخص حقوقی تحویل داده می شود.

به علاوه ؛ ضروری است که اظهارنامه‌ مالیاتی و فیش واریز مالیات هر دوره تا 31 تیر ماه هر سال به اداره‌ی امور مالیاتی تسلیم شود.

در فرم‌های اظهارنامه‌ مالیاتی ، 26 جدول طراحی شده است که به شرح ذیل می باشد: (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

جدول 1:

پرداخت‌های مربوط به این اظهارنامه

جدول 2:

اطلاعات مجوزهای تأسیس و بهره‌برداری

جدول  3:

اسامی اعضاء هیئت مدیره و مدیرعامل

جدول 4:

فهرست دفاتر رسمی ثبت شده

جدول 5:

جزییات پذیرش بورس سهام

جدول 6: (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

درآمدهایی که مالیات آنها قبلا به صورت مقطوع پرداخت شده است.

جدول 7:

درآمدهای معاف

جدول 8:

استهلاک زیان سنواتی

جدول 9:

معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی

جدول 10:

توسعه، نوسازی و بازسازی واحدهای صنعتی و معدنی (ماده‌ی ١٣٨ ق.م.م.)

جدول 11:

معافیت‌ها و بخشودگی‌های درآمد حاصل از فعالیت‌های خارج از کشور (کسر از مالیات مقرر) ؛ تبصره‌ی ماده‌ی ١٨٠ ق.م.م

جدول 12: (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

فعالیت‌های حاصل از توافقنامه‌های مالیاتی موضوع ماده‌ی ١۶٨ ق.م.م

جدول 13:

ثبت کمک‌های مالی پرداختی

جدول 14:

ترازنامه

جدول 15:

صورت سود و زیان

جدول 16:

گردش حساب سود (زیان) انباشته

جدول 17:

موجودی مواد و کالا

جدول 18: (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست)

سرمایه

جدول 19:

انواع محصولات اصلی به ترتیب بیشترین فروش

جدول 20:

بهای تمام شده‌ کالای فروش رفته

جدول 21:

بهای تمام شده‌ی کار انجام شده پیمانکاری/ خدمات

جدول 22:

تعداد کارکنان

جدول 23:

درآمد ناخالص پیمانکاری/ ارائه‌ی خدمت

جدول 24:

فهرست صادرات و مابازاءِ دریافتی

جدول 25:

اطلاعات مالک/ مالکین

جدول 26:

اطلاعات سرمایه‌گذاری خارجی  (در توضیح اظهارنامه مالیاتی چیست) :

در انتها ، در صورتی که اظهارنامه‌ مالیاتی با شرایطی که در بالا ذکر شد به اداره‌ی امور مالیاتی تسلیم شود و مأموران اداره

آن را مطابق واقع تشخیص بدهند و مدارک را کافی بدانند و تخلفی از قوانین ثبت دفاتر و اظهارنامه و…… ؛ مشاهده نکنند ،

مطابق با اظهارنامه ، مالیات تعیین شده را ملاک قرار خواهند داد ، ولی در صورتی که اظهارنامه قابل پذیرش نباشد و به

عنوان مثال تخلفی از قوانین یا نقص مدارک در آن مشهود باشد، به صورت علی‌الرأس، مالیات توسط کارشناسانِ مالیاتیِ

اداره‌ی امور مالیاتی تعیین می‌شود.