انحلال شرکت تضامنی

انحلال شرکت تضامنی : هر یک از انواع هفت گانه شرکت های تجاری ممکن است بنا به دلایلی ملزم به اتمام حیاط شوند و یا به عبارتی دیگر منحل گردند.

انحلال شرکت تضامنی :

طبق ماده 136 قانون تجارت شرکت تضامنی در موارد زیر منحل می گردد :

1-مقصودی که شرکت برای انجام آن تشکیل گردیده ، انجام شده باشد و یا انجام آن غیر ممکن گردد ؛

2-شرکت برای مدت معینی تشکیل و آن مدت منقضی شده باشد ؛

3-در صورت ورشکستگی شرکت ؛

4-در صورت توافق شرکاء ؛

5-به درخواست هر یک از شرکاء با در دست داشتن حکم انحلال از دادگاه ؛

6-در صورت فوت یا محجور شدن ( دیوانه شدن ) یکی از شرکاء و عدم موافقت قائم مقام وی به ادامه فعالیت شرکت ؛

7-در صورت ورشکستگی هر یک از شرکاء و گذشت شش ماه از تقاضای مدیر تصفیه.

تصفیه شرکت (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

طبق ماده 203 قانون تجارت پس از انحلال شرکت ، امر تصفیه باید به وسیله مدیر یا مدیران شرکت صورت گیرد.

به هر حال مدیر تصفیه باید دارایی های شرکت را فروخته ، مطالبات شرکت را وصول ، بدهی های شرکت را پرداخت نموده و باقیمانده وجوه نقد را به نسبت سهم الشرکه ( سرمایه ) بین شرکاء تقسیم نماید و حساب های دفاتر شرکت را ببندد.

نکته :

معمولاً تا زمانی که کلیه دارایی های شرکت به وجه نقد تبدیل نشده و بدهی ها و تعهدات شرکت پرداخت نگردد ، وجهی به شرکاء پرداخت نمی شود.

اگر نقدینگی واحد تجاری پس از تبدیل دارایی ها به نقد برای تصفیه حساب بدهی ها و تعهدات شرکت کافی نباشد ، کسری نقدینگی باید از اموال شخصی شرکاء تامین گردد.

تصفیه تدریجی :

ممکن است انحلال شرکت و تصفیه حساب های آن به طور تدریجی و در طی مدتی صورت گیرد.

این روش تصفیه شرکت ، روش تدریجی نام دارد.

در این روش به مرور زمان که دارایی های شرکت به فروش می رسد حساب دارایی مربوطه بستانکار و حساب وجوه نقد معادل قیمت فروش ، بدهکار می گردد.

به ازای هر گونه سود و زیان ناشی از فروش دارایی ها ، حساب سرمایه شرکاء به نسبت تقسیم سود و زیان ( بر حسب مورد ) بدهکار یا بستانکار می گردد.

آرتیکل حسابداری (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

در این روش چنانچه بابت امر تصفیه هزینه ای صورت گیرد ، معادل مبلغ پرداختی بابت این هزینه ها حساب سرمایه شرکاء به نسبت تقسیم سود و زیان بدهکار و حساب وجوه نقد ، بستانکار می گردد.

به طور کلی در این روش همه سود و زیان های تحقق بافته مستقیماً به حساب سرمایه شرکاء منتقل می گردد.

و در نهایت مانده وجوه نقد به نسبت سرمایه شرکاء بین آنها تقسیم می گردد.

برای این کار حساب سرمایه شرکاء بدهکار و حساب وجوه نقد بستانکار می شود.

در این روش معمولاً وجوه نقد موجود در شرکت پس از پرداخت تمامی بدهی ها ، بین شرکاء توزیع می گردد.

تصفیه آنی :

روش دیگر تصفیه شرکت ، فروش دارایی ها ، وصول مطالبات و پرداخت بدهی ها در مدت زمانی  ( دوره زمانی کوتاه ) می باشد.

در این روش که روش تصفیه آنی نام دارد ، ممکن است کلیه دارایی ها به صورت یک مجموعه کلی در یک مرحله فروخته شده و کلیه بدهی های شرکت پرداخت گردد.

این روش خود به دو طریق صورت می گیرد :

طریقه اول با استفاده از حساب تصفیه و طریقه دوم با استفاده از حساب سود و زیان تصفیه.

 روش اول : استفاده از حساب تصفیه (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

در این طریقه برای تصفیه امور شرکت مراحلی به شرح زیر رعایت می گردد :

1-حسابی تحت عنوان حساب تصفیه در دفتر کل افتتاح می گردد ؛

2-معادل بهای تمام شده دارایی های غیر نقدی ، حساب تصفیه بدهکار و حساب دارایی های مربوطه بستانکار می گردد.

بدین طریق حساب دارایی های غیر نقدی در دفاتر بسته می شود ؛

3-به ترتیب که دارایی ها به فروش می رود یا مطالبات وصول می گردد ، معادل قیمت فروش یا مبلغ وصول شده حساب وجوه نقد بدهکار و حساب تصفیه بستانکار می گردد ؛

4-پس از فروش دارایی ها و وصول مطالبات از محل نقدینگی موجود ، بدهی های شرکت پرداخت شده و بدین ترتیب حساب بدهی ها نیز بسته می شود.

تبصره (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

چنانچه هنگام تصفیه یکی از شرکاء تمام یا قسمتی از یک بدهی را تقبل نماید ، حساب سرمایه وی معادل آن بستانکار می گردد ؛

5-چنانچه هنگام تصفیه هزینه ای برای این امر صورت گیرد ، این هزینه که هزینه تصفیه نام دارد در بدهکار حساب تصفیه ثبت می گردد ؛

6-کلیه حساب های ذخایر چون دارای مانده طبیعی بستانکار می باشد ، در هنگام تصفیه بدهکار و حساب تصفیه بستانکار می گردد.

بدین طریق حساب های ذخایر نیز در دفاتر شرکت بسته می شود ؛

7-پس از مراحل فوق ، مانده حساب تصفیه که در حقیقت سود یا زیان تصفیه می باشد به نسبت تقسیم سود و زیان به حساب شرکاء منتقل شده و این حساب نیز بسته می شود ؛

8-مانده حساب  های اندوخته ، جاری ، برداشت و وام شرکاء به سرمایه آنها منتقل و این حساب نیز در دفاتر شرکت بسته می شود ؛

9-در صورتی که پس از انجام مراحل فوق ، مانده حساب سرمایه شرکاء بستانکار باشد ، حساب سرمایه شرکاء بدهکار و حساب وجوه نقد ( که مانده آن معادل سرمایه شرکاء می باشد ) را بستانکار نموده و بدین ترتیب همه حساب ها بسته شده و مراحل تصفیه خاتمه می یابد.

طرز عمل با مانده بدهکار سرمایه شرکاء (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

در صورتی که پس از مراحل تصفیه ، حساب سرمایه یک یا تعدادی از شرکاء دارای مانده بدهکار باشد ( قبل از مرحله 9 فوق الذکر ) در برخورد با این مانده بدهکار دو حالت وجود دارد :

الف ) توانایی شریک در تادیه مانده بدهکار سرمایه :

در این حالت ابتدا از شریک مزبور وجه نقد دریافت گردد و سرمایه بدهکار این شریک تصفیه می شود.

به عبارت دیگر به ازای وجه نقد دریافتی از شریک مربوطه ، حساب وجوه نقد بدهکار و حساب سرمایه آن شریک ، بستانکار می گردد ؛

ب ) عدم توانایی شریک در تادیه مانده بدهکار سرمایه :

در این حالت مانده بدهکار سرمایه شریک ورشکسته ، مانند زیان تصفیه به نسبت تقسیم سود و زیان بین شرکاء تقسیم می گردد.

جهت بستن مانده بدهکار سرمایه شریک مزبور ، حساب سرمایه بقیه شرکاء به نسبت تقسیم سود و زیان بدهکار و حساب سرمایه شریکی که دارای مانده بدهکار بوده نیز بستانکار می گردد.

روش دوم : استفاده از سود و زیان تصفیه (در توضیح انحلال شرکت تضامنی) :

در این روش حسابی به نام ” حساب سود و زیان تصفیه ” در دفاتر افتتاح و مراحل زیر انجام می پذیرد :

1 )

در تاریخ فروش هر دارایی ، حساب صندوق یا بانک معادل قیمت فروش بدهکار و حساب دارایی مربوطه معادل بهای تمام شده آن بستانکار و مابه التفاوت دو مبلغ مذکور که سود یا زیان حاصل از فروش این دارایی می باشد ، به حساب سود و زیان تصفیه انتقال می یابد.

باید توجه داشت که در مورد دارایی های استهلاک پذیر علاوه بر حساب استهلاک انباشته ، دارایی مذکور نیز باید بسته شود.

در نتیجه مازاد مبلغ فروش بر ارزش دفتری ( بهای تمام شده – استهلاک انباشته ) دارایی استهلاک پذیر ، سود و کسری مبلغ فروش بر ارزش دفتری آن ، زیان حاصل از فروش دارایی خواهد بود.

چنانچه در هنگام تصفیه تمامی یا قسمتی از یک دارایی به یکی از شرکاء واگذار گردد ، به جای حساب بانک یا صندوق باید حساب سرمایه آن شریک بدهکار شود.

2 ) (در توضیح انحلال شرکت تضامنی)

هنگام وصول مطالبات شرکت ، حساب صندوق یا بانک بدهکار و حساب مطالبات ( بدهکاران ، حساب های دریافتنی یا اسناد دریافتنی ) بستانکار و مابه التفاوت احتمالی به حساب سود و زیان تصفیه منتقل می شود.

البته باید توجه داشت که هنگام وصول مطالبات ، حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول نیز باید بسته شود.

در نتیجه کسری مبلغ وصول شده نسبت به ارزش دفتری مطالبات ( مطالبات – ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ) به بدهکار حساب سود و زیان تصفیه منتقل می گردد.

3 )

از محل نقدینگی موجود بدهی های شرکت باید پرداخت گردد.

بنابر این حساب بدهی ها ، بدهکار و حساب صندوق یا بانک معادل مبلغ پرداخت شده ، بستانکار می گردد.

و هر گونه مابه التفاوت احتمالی به حساب سود و زیان تصفیه منتقل می شود.

چنانچه پرداخت تمام یا قسمتی از یک بدهی توسط هر یک از شرکاء تقبل گردد.

به جای حساب بانک یا صندوق باید حساب سرمایه آن شریک بستانکار شود.

4 ) (در توضیح انحلال شرکت تضامنی)

چنانچه بابت عملیات تصفیه هزینه ای تحقق یابد ، حساب سود و زیان تصفیه بدهکار و حساب صندوق یا بانک بستانکار می شود.

5 )

مانده حساب های شخصی شرکاء مانند حساب جاری و حساب برداشت به سرمایه آنها منتقل و این حساب ها بسته می شود.

6 )

مانده حساب سود و زیان تصفیه که بیانگر سود و زیان ناشی از تصفیه می باشد.

به نسبت تقسیم سود و زیان به حساب سرمایه شرکاء منتقل و حساب تصفیه نیز بسته می شود.

7 ) (در توضیح انحلال شرکت تضامنی)

وجوه نقد موجود به نسبت سرمایه شرکاء بین آنها توزیع شده و بدین ترتیب کلیه حساب های شرکت بسته می شود.

ثبت لازم برای توزیع وجوه نقد با بدهکار کردن حساب سرمایه شرکاء و بستانکار نمودن حساب بانک یا صندوق صورت می گیرد.

چنانچه مانده حساب سرمایه شریکی پس از انجام مراحل تصفیه ( قبل از توزیع وجوه نقد ) دارای مانده بدهکار باشد به همان ترتیبی که در طریقه اول شرح داده شد ، با آن عمل می شود.