تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی

مد نظر است توضیحاتی در خصوص تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی ارائه گردد لیکن برای آشنایی بهتر و درک بهتر ابتدا به توضیح دوایر تولیدی و دوایر خدماتی می پردازیم.

دوایر تولیدی و دوایر خدماتی :

(به منظور درک بهتر مفهوم تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی)

دوایری را که مستقیماً در تولید محصول دخالت داشته و عملیات تولیدی در آنجا صورت می گیرد ، دوایر تولیدی نامند.

به طور مثال : ریخته گری ، تراشکاری و مونتاژ نمونه هایی از دوایر تولیدی می باشند.

دوایری که به طور مستقیم در تولید محصول دخالت نداشته ولی خدماتی به سایر دوایر ارائه می دهند ، دوایر خدماتی نامند.

به طور مثال : رستوان ، کارگزینی ، کنترل و کیفیت و حسابداری صنعتی نمونه هایی از دوایر خدماتی می باشند.

نکته :

دوایر خدماتی دارای هزینه های مواد مستقیم و کار مستقیم نمی باشند.

این نوع دوایر فقط دارای هزینه های سربار می باشند. بودجه هزینه های سربار دوایر تولیدی و خدماتی باید قبل از شرو ع سال مالی با توجه به سطح تولید تهیه گردد.

هزینه های سربار مستقیم دوایر (تولیدی و خدماتی) (در توضیح تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی) :

هزینه های سربار مستقیم دوایر ، هزینه هایی هستند که مستقیماً مربوط به یک دایره بوده و به حساب همان دایره منظور می گردد که اصولاً مشتمل بر هزینه های زیر می باشد :

کار غیر مستقیم ؛

استهلاک ماشین آلات و تجهیزات ؛

تعمیر و نگهداری ؛

مواد غیر مستقیم ؛

هزینه های سربار غیر مستقیم دوایر (تولیدی و خدماتی) :

هزینه های سربار غیر مستقیم دوایر ، هزینه هایی هستند که منحصر به یک دایره خاصی نبوده و به چند دایره یا کلیه دوایر مربوط می شوند.

هزینه های سربار غیر مستقیم دوایر باید با استفاده از مبنای مناسبی بین دوایر تسهیم گردند.

نمونه هایی از هزینه های سربار غیر مستقیم دوایر و مبنای تسهیم آنها به شرح زیر است (در توضیح تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی) :

.         نام هزینه                                                 مبنای تسهیم

.           ———                                                  ———–

آب و برق و گاز                                                   متراژ زیر بنا

استهلاک ساختمان یا کارخانه                                 متراژ زیر بنا

عوارض                                                         ارزش سرمایه گذاری

بیمه حوادث                                                   ارزش سرمایه گذاری

تسهیم هزینه های برآورد شده دوایر خدماتی به دوایر تولیدی :

نظر به این که دوایر تولیدی از خدمات دوایر خدماتی استفاده می کنند ، باید هزینه های برآورد شده دوایر خدماتی به دوایر تولیدی تسهیم گردد.

هزینه های دوایر خدماتی باید با استفاده از مبنای مناسبی بین دوایر تولید تسهیم گردد.

نمونه هایی چند از دوایر خدماتی و مبنای تسهیم آنها به شرح زیر می باشد (در توضیح تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی) :

.         دایره خدماتی                                                  مبنای تسهیم

.           ———–                                                      ———–

تعمیر و نگهداری زمین و ساختمان                              متراژ زیر بنا – متر مربع

رستوران                                                               تعداد کارکنان

حسابداری صنعتی                                                  ساعات کار کارکنان

برنامه ریزی و کنترل تولید                                          ساعات کار ماشین ، ساعات کار مستقیم،

.                                                                         تجزیه و تحلیل خدمات انجام یافته

تعمیر و نگهداری ماشین آلات                                    ساعات خدمات انجام یافته ، ساعات کار ماشین

کارگزینی                                                             تعداد کارکنان ، ساعات کار کارکنان

انبار                                                                   تعداد حواله انبار ، قیمت تمام شده مواد اولیه

.                                                                        مصرف شده

امور اداری کارخانه                                                 تعداد کارکنان ، ساعات کار کارکنان

تدارکات                                                               تعداد دستور خرید ، قیمت تمام شده مواد اولیه

.                                                                        خریداری شده

تحقیق و توسعه                                                    ساعات خدمات انجام یافته

خدمات پزشکی                                                    تعداد کارکنان

دریافت کالا                                                         تعداد دستور خرید و قیمت تمام شده مواد اولیه

.                                                                       خریداری شده

خدمات کامپیوتر                                                   ساعات خدمات انجام یافته

روش های مختلف تسهیم هزینه های برآورد شده دوایر خدماتی به دوایر تولیدی :

به این منظور از یکی از روش های مستقیم ، یک طرفه و ریاضی استفاده می شود.

روش مستقیم :

(به منظور درک بهتر مفهوم تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی)

در روش مستقیم ، هزینه های برآورد شده دوایر خدماتی ، فقط به دوایر تولیدی تسهیم می گردد و خدماتی که دوایر خدماتی به یکدیگر می دهند در نظر گرفته نمی شود.

تصویر فوق و جدول زیر ، روش تسهیم مستقیم جمع هزینه های دوایر خدماتی را نشان می دهد.

روش مستقیم ، متداول ترین روش برای تسهیم هزینه های دوایر خدماتی است.

روش یک طرفه :

در روش یک طرفه ، بعضی از خدماتی که دوایر خدماتی به سایر دوایر خدماتی ارائه می کنند ، در نظر گرفته می شود.

روش یک طرفه دقیق تر از روش مستقیم است.

موارد زیر را باید در روش یک طرفه در نظر گرفت :

1 )

ابتدا جمع درصد خدماتی که هر دایره خدماتی به سایر دوایر خدماتی ارائه می دهد ، محاسبه می گردد.

2 )

هزینه های برآورد شده دایره خدماتی که دارای بالاترین جمع درصد ارائه خدمات به سایر دوایر خدماتی می باشد ، اول تسهیم می گردد.

3 )

در صورتی که جمع درصد خدمات ارائه شده توسط دو دایره خدماتی به سایر دوایر خدماتی مساوی باشد ، دایره خدماتی که جمع هزینه های آن بیشتر است ، اول تسهیم می گردد.

4 ) (در توضیخ تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی)

هزینه های برآورد شده سایر دوایر خدماتی بر حسب داشتن بالاترین جمع درصد خدمات ارائه شده به سایر دوایر خدماتی ، به ترتیب تسهیم می گردد.

5 )

هنگامی که هزینه های یک دایره خدماتی تسهیم گردید ، دیگر هیچ سهمی از هزینه های سایر دوایر خدماتی نمی گیرد.

برای انتخاب ترتیب تسهیم  ، می توان از جمع هزینه های دوایر خدماتی قبل از تسهیم نیز استفاده کرد.

بنابر این ، اولین دایره خدماتی که هزینه های آن تسهیم می گردد ، دایره خدماتی می باشد که دارای بالاترین رقم هزینه باشد و آخرین دایره خدماتی که هزینه های آن تسهیم می گردد ، دایره خدماتی است که دارای کوچک ترین رقم هزینه باشد.

جدول زیر ، روش تسهیم یک طرفه جمع هزینه های دوایر خدماتی را نشان می دهد.

روش ریاضی یا دو طرفه :

(به منظور درک بهتر مفهوم تسهیم هزینه های دوایرخدماتی به دوایرتولیدی)

 

در روش ریاضی یا دو طرفه ، کلیه خدماتی که دوایر خدماتی به یکدیگر می دهند در نظر گرفته می شود.

روش ریاضی دقیق تر از روش یک طرفه و روش یک طرفه دقیق تر از روش مستقیم می باشد.

جدول زیر روش تسهیم ریاضی جمع هزینه های دوایر خدماتی را نشان می دهد :