حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری

حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری در حسابداری دولتی : وزارت خانه ها و موسسات دولتی و واحدهای تابعه آنها در مراکز استان ها و شهرستان ها به موجب اصل 52 قانون اساسی ، درآمدهای وصولی را به حساب های خزانه داری کل واریز و هزینه های خود را از وجوهی که بر اساس اعتبارات مصوب از طریق خزانه داری کل در اختیار آنها قرار می گیرد ، پرداخت می نمایند.

بنابر این هیچ کدام از دستگاه های دولتی قانوناٌ نمی توانند هزینه ها را از محل درآمدهایی که وصول می نمایند به طور مستقیم پرداخت نمایند.

بلکه منابع مالی جهت انجام هزینه ها از خزانه داری کل دریافت خواهند کرد.

طبقه بندی وجوه دولتی و منابع مالی :

منابع مالی دولتی که در اختیار موسسات دولتی و واحدهای تابعه آنها در استان ها قرار می گیرد ، به شرح زیر طبقه بندی می گردد :

1- وجوهی که از محل اعتبارات جاری منظور در بودجه کل کشور تامین می گردد و اصطلاحا حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری گویند.

2- وجوهی که از محل اعتبارات عمرانی منظور در بودجه کل کشور تامین می گردد. اصطلاحاً حساب مستقل وجوه اعتبارات عمرانی گویند.

3- وجوهی که از محل درآمدهای اختصاصی دستگاه های دولتی بر اساس اعتبارات اختصاصی مندرج در بودجه مصوب سالانه در اختیار دستگاه های وصول کننده درآمد اختصاصی قرار می گیرد و به آن حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی گویند.

چرخه یا سیکل حسابداری حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری :

به ترتیبی که برای ثبت ، طبقه بندی و خلاصه کردن حساب ها در یک دوره مالی لازم است انجام گیرد ، چرخه یا سیکل حسابداری گویند.

در این مقاله چرخه حسابداری حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری موسسات دولتی مورد بحث قرار می گیرد و اهمیت آن ، بدین جهت است که :

اولاً کلیه وزارت خانه ها و موسسات دولتی از این منبع جهت انجام هزینه های خود استفاده می کنند.

ثانیاً روش حسابداری مستقل عمرانی و اختصاصی تقریباً مشابه روش حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری است.

بنابر این با یاد گیری صحیح آن ، کمک زیادی به درک و فهم روش حسابداری وجوه عمرانی و اختصاصی خواهد شد.

ثبت حساب های بودجه ای (در توضیح حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری) :

حسابداری حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری با بودجه مصوب سالانه شروع می شود.

بنابر این در دفاتر دستگاه های دولتی بر خلاف سازمان های بازرگانی بودجه ثبت می گردد.

معادله حسابداری حساب مستقل وجوه جاری به صورت زیر می باشد :

اعتبارات مصوب = جاری با خزانه-بودجه جاری

 

در معادله بالا ، سرفصل جاری با خزانه نشان دهنده میزان وجوهی است که در سال مالی مورد عمل در اختیار وزارت خانه ها یا موسسات دولتی قرار خواهند گرفت و به منزله دارایی جاری پیش بینی شده تلقی می گردد.

چون اعتبارات مصوب به میزانی که تخصیص می یابد به مصرف هزینه می رسد ، در حکم بدهی جاری پیش بینی شده ، خواهد بود.

با توجه به معادله حسابداری فوق ، آرتیکل مربوط به بودجه مصوب حساب مستقل وجوه جاری مربوط به وزارت خانه ها و موسسات دولتی به صورت زیر است :

جاری با خزانه-بودجه جاری                        xx

.                   اعتبارات مصوب                              xx

ثبت ابلاغ بودجه جاری

تذکر (در توضیح حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری) :

نگهداری حساب معین برای ” حساب جاری با خزانه-بودجه جاری ” ضروری نیست ، لیکن برای حساب اعتبارات مصوب بایستی بر اساس طبقه بندی های بودجه ای ، حساب معین نگهداری شود.

لازم به یاد آوری است که ثبت آرتیکل مربوط به بودجه مصوب حساب مستقل وجوه عمرانی و حساب مستقل وجوه اختصاصی نیز که از حساب های مستقل وجوه اعتبارات دولتی است ، مشابه ثبت مستقل وجوه جاری این است.

با این تفاوت که درحساب های مستقل مذکور در سر فصل حساب جاری با خزانه ، نوع بودجه ( عمرانی یا اختصاصی ) مشخص می گردد.

دلیل بدهکار بودن جاری با خزانه (در توضیح حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری) :

چون این حساب دارایی پیش بینی شده است و در طول سال مالی با دریافت وجه از خزانه با حساب بانک که از دارایی های واقعی است ، جا به جا می شود و دارای مانده بدهکار است.

دلیل بستانکار بودن اعتبارات مصوب :

چون این حساب هزینه های پیش بینی شده است و در طول سال مالی موجب ایجاد بدهی واقعی می شود و بازپرداخت بدهی ها موجب کاهش وجه نقد ( بانک ) می گردد.

لذا از قاعده بستانکار بودن بدهی پیروی می نماید.

ثبت آرتیکل تغییرات و اصلاحات بودجه (در توضیح حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری) :

 

1-اگر به جمع اعتبارات دستگاه دولتی مبلغی اضافه گردد :

حساب جاری با خزانه-بودجه جاری                   xx

.                 اعتبارات مصوب                                         xx

ثبت بابت افزایش بودجه

2-اگر از جمع اعتبارات ، مبلغی کسر گردد :

اعتبارات مصوب                                         xx

.                حساب جاری با خزانه-بودجه جاری                   xx

ثبت کاهش اعتبارات مصوب

3-اگر در داخل طبقه بندی اعتبارات مصوب به موجب قانون ، تغییراتی صورت گیرد ، مشروط بر آن که در سر جمع اعتبارات هیچ گونه تغییری حاصل نشود.

مثلاً افزایش اعتبار برنامه الف و کاهش اعتبار ماده برنامه ب :

اعتبارات مصوب – برنامه ب                        xx

.              اعتبارات مصوب – برنامه الف                           xx

ثبت افزایش برنامه الف و کاهش برنامه ب

ثبت اعتبارات تخصیص یافته (در توضیح حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری) :

می دانیم وجوه اعتبارات مصوب در بودجه ، مجور دریافت وجه از خزانه داری کل و پرداخت هزینه های دستگاه های دولتی ، محسوب نمی شود.

با ابلاغ تخصیص اعتبار مجوز لازم برای دریافت وجه از خزانه و پرداخت هزینه ها صادر می گردد.

بنابر این مرحله تخصیص اعتبار که یک مرحله قانونی برای انجام پرداخت های دستگاه های دولتی محسوب می شود ، بایستی در دفاتر ثبت گردد.

آرتیکل ابلاغ تخصیص اعتبار مصوب به صورت زیر می باشد :

اعتبارات مصوب                                        xx

.             اعتبارات مصوب تخصیص یافته                    xx

ثبت تخصیص اعتبارات مصوب

در صورتی که دستگاه دولتی ، واحدهای تابعه در شهرستان داشته باشد ، وقتی برابر مقررات قسمتی از اعتبارات تخصیص یافته خود به واحدهای تابعه را ابلاغ کرد ، آرتیکل زیر در دفاتر انجام می پذیرد :

اعتبارات مصوب تخصیص یافته              xx

.           اعتبارات ابلاغی به واحدها                       xx

ثبت ابلاغ بودجه به واحدهای تابعه