صرف یا کسر سهام

2020-07-02

1 2,235 زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

صرف یا کسر سهام : سهام شرکت در بدو تاسیس به مبلغ اسمی منتشر می شود. ولی در شرکتی که مدتی از تاسیس آن گذشته و وضع شرکت موفقیت آمیز یا عکس آن باشد ، چنانچه سهام جدیدی منتشر شود ، این سهام ممکن است به قیمتی بیشتر یا کمتر از منتشر شده است.

صرف یا کسر سهام :

صرف عبارت است از سرک یعنی مبلغ اسمی به اضافه مبلغی بوده و کسر عبارت است از ارزش اسمی منهای مبلغی.

سود سهام جزء قیمت سهام به حساب نمی آید بلکه به منزله سرقفلی است که از طرف خریدار جدید جهت شریک شدن در مزایای شرکت پرداخت می شود.

نکته :

مبلغ صرف سهام جزء اقلام درآمدهای سرمایه ای محسوب می شود.

این مبلغ در حساب مخصوصی تحت عنوان حساب اندوخته سرمایه ای یا صرف سهام در ترازنامه نشان داده می شود.

کسر سهام در ترازنامه مانند زیان سنواتی در سایر دارایی ها می باشد که با تصویب مجمع عمومی از محل اندوخته ها مستهلک می شود.

مثال (در توضیح صرف یا کسر سهام) :

شرکت سهامی یاران در تاریخ 97/10/01جهت افزایش سرمایه اقدام به انتشار 400 سهم عادی 600 ريالی و 1.000 سهم ممتاز 1.000 ريالی نموده است.

سهام عادی خود را به مبلغ هر سهم 630 ريال نقداً فروخته و سهام ممتاز خود را به مبلغ هر سهم 990 ريال نقداً به فروش می رساند.

بانک 252.000

. سهم عادی 240.000

. صرف سهام عادی 12.000

انتشار 400 سهم عادی و فروش نقدی آنها با صرف

بانک 990.000

کسر سهام ممتاز 10.000

. سهم ممتاز 1.000.000

انتشار 1.000 سهم ممتاز و فروش نقدی آنها با کسر

توضیح (در توضیح صرف یا کسر سهام) :

حال اگر سهام عادی را با شرط 1/3 نقدی و بقیه پذیره نویسی و همچنین سهام ممتاز را با شرط 1/2 نقدی و بقیه پذیره نویسی بفروشد ، ثبت های مربوطه به شرح زیر است :

بانک 84.000

تعهد صاحبان سهام 168.000

. سهام عادی تهعد شده 240.000

. صرف سهام عادی 12.000

صدور 400 سهم عادی و فروش آنها با شرایط 1/3 نقدی

بانک 495.000

تعهد صاحبان سهام 495.000

کسر سهام ممتاز 10.000

. سهم تعهد شده ممتاز 1.000.000

صدور 1.000 سهم ممتاز و فروش آنها با شرایط 1/2 نقدی

صرف یا کسر سهام

سهام خزانه ( سهام بازخریدی و اعطایی ) :

یک شرکت سهامی ممکن است پاره ای از سهام صادره خود را از طریق خرید یا اعطای سهام داران مجدداً به دست آورد و یا ممکن است در ازای بدهی یکی از شرکاء قسمتی از سهام او را قبول کند.

بدیهی است که این نیز یک نوع بازخرید می باشد.

سهام بازخریدی باید دارای خصوصیات زیر باشد (در توضیح صرف یا کسر سهام) :

1-سهم بازخریدی از سهام صادره خود شرکت باشد ؛

2-تمام مبلغ سهم از طرف سهام دار پرداخت شده باشد ؛

3-سهم از طرف خود شرکت بازخرید گردد ؛

4-سهم قبلاً باطل نشده است ؛

5-سهام خزانه دارایی شرکت محسوب نمی شود. زیرا یک شرکت نمی تواند مالک قسمتی از حق مالکیت خود باشد ؛

6-سهام خزانه دارای حق رای نیست ؛

7-به سهام خزانه سود سهام تعلق نمی گیرد ؛

8-اگر یکی از سهام داران سهم خود را به شرکت ببخشد ، سرمایه شرکت تغییر نمی کند ، فقط تعداد سهام صادره تقلیل می یابد ؛

9-اگر سهام خزانه تحت عنوان دارایی جاری در ترازنامه آورده شود بدین معنی است که این سهام در آینده نزدیک به فروش می رسد.

نکته :

وقتی سهمی بازخرید شد ، حساب سهام خزانه معادل قیمت خریداری آن بدهکار ( ارزش اسمی سهم و مبلغی که سهام دار آن را خریداری نموده است ، مورد نظر نیست ) و هنگامی که سهم مجدداً به فروش می رسد ، حساب سهام خزانه معادل قیمت خرید بستانکار می گردد.