ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه

2020-07-06

0 238 زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه

به منظور درک بهتر موضوع ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه ، ابتدا به بیان تعاریف هر یک از اصطلاحات زیر پرداخته می شود :

ضایعات :

ضایعات به واحد هایی اتلاق می شود که با استاندارد تولید محصول مطابقت نداشته و از عملیات تولید کنار گذاشته یا به ارزش قراضه فروخته می شوند.

ضایعات عادی :

ضایعاتی که انتظار می رود در شرایط عادی و موثر تولید به وجود آیند و قابل کنترل نمی باشند ، ضایعات عادی نامند.

ضایعات غیرعادی :

ضایعاتی که انتظار نمی رود در شرایط عادی و موثر تولید به وجود آیند و قابل کنترل می باشند ، ضایعات غیر عادی نامند. قیمت تمام شده ضایعات غیرعادی به حساب سود و زیان منظور می گردد.

واحد های معیوب (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

به واحدهایی اتلاق می شود که گر چه با استاندارد تولید محصول مطابقت ندارند اما مانند ضایعات از عملیات تولید کنار گذاشته نمی شوند.

بلکه ، با کار مجدد بر روی واحدهای معیوب می توان حداقل استاندارد لازم را تامین و آنها را قابل فروش نمود.

واحد های معیوب عادی :

واحدهای معیوبی که انتظار می رود در شرایط عادی و موثر تولید به وجود آیند و قابل کنترل نمی باشند ، واحدهای معیوب عادی نامند.

واحد های معیوب غیر عادی :

واحدهای معیوبی که انتظار نمی رود در شرایط عادی و موثر تولید به وجود آیند و قابل کنترل می باشند ، واحدهای معیوب غیرعادی نامند.

هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب غیرعادی به حساب سود و زیان منظور می گردد.

ضایعات مواد اولیه :

هر نوع موادی که از تولید باقی مانده و مجدداً قابل استفاده نباشند ، ضایعات مواد اولیه نامیده می شوند ، مانند قطعات نامنظم چوب باقی مانده در تولید میز و صندلی.

ضایعات ، واحدهای معیوب و ضایعات مواد اولیه در سیستم هزینه یابی سفارش کار :

ضایعات عادی (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

در سیستم هزینه یابی سفارش کار ، در مورد نحوه به حساب گرفتن قیمت تمام شده ضایعات عادی دو روش زیر وجود دارد :

1-تسهیم بین کلیه سفارشات :

استفاده از این روش زمانی می تواند مناسب باشد که ضایعات ، مربوط به کلیه سفارشات باشد.

در این روش ، خالص قیمت تمام شده ضایعات عادی (قیمت تمام شده ضایعات عادی منهای ارزش قراضه) در ابتدای دوره مالی برآورد شده و در برآورد سربار کارخانه منظور می شود و سپس نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه محاسبه می گردد.

هنگامی که ضایعات اتفاق می افتد ، کل قیمت تمام شده ضایعات عادی از حساب موجودی کالای در جریان ساخت به حساب های سربار کارخانه و موجودی ضایعات منتقل می شود.

زیرا ، قبلاً به عنوان قسمتی از سربار جذب شده کارخانه به حساب موجودی کالای در جریان ساخت منظور شده است.

موجودی ضایعات (ارزش قراضه) **

کنترل سربار کارخانه (قیمت تمام شده ضایعات عادی منهای ارزش قراضه) **

. موجودی کالای در جریان ساخت-سفارش الف (قیمت تمام شده ضایعات عادی) **

2-جذب سفارشات مشخص (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

استفاده از این روش زمانی می تواند مناسب باشد که ضایعات مربوط به سفارشات مشخصی باشد. در این روش ، قیمت تمام شده ضایعات عادی در محاسبه نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه منظور نمی گردد.

زمانی که ضایعات اتفاق می افتد فقط ارزش قراضه ضایعات عادی از حساب موجودی کالای در جریان ساخت به حساب موجودی ضایعات منتقل می شود.

موجودی ضایعات (ارزش قراضه) **

. موجودی کالای در جریان ساخت-سفارش الف **

در صورتی که ضایعات عادی دارای ارزش قراضه نباشد ، هیچ ثبت حسابداری صورت نمی گیرد.

مثال :

اگر ضایعات عادی مربوط به سفارش شماره الف ، 40 واحد بوده و قیمت تمام شده یک واحد آن قبل از ضایعات 000/5 ريال و ارزش قراضه آن هر واحد آن 000/1 ريال باشد ، با استفاده از دو روش فوق ثبت های حسابداری زیر صورت می گیرد :

1-تسهیم بین کلیه سفارشات (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

. ریال ريال

موجودی ضایعات (1.000* 40) 40.000

کنترل سربار کارخانه ( 40.000– (5.000*40)) 160.000

. موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش الف (5.000*40) 200.000

2-جذب سفارشات مشخص :

موجودی ضایعات (1.000 * 40) 40.000

. موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش الف 40.000

ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه

ضایعات غیر عادی (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

قیمت تمام شده ضایعات غیر عادی از حساب موجودی کالای در جریان ساخت به حساب زیان حاصل از ضایعات غیر عادی منتقل می شود.

اگر ضایعات غیر عادی دارای ارزش قراضه نباشد ، ثبت حسابداری زیر صورت می گیرد :

زیان حاصل از ضایعات غیر عادی **

. موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش الف **

در صورتی که ضایعات غیر عادی دارای ارزش قراضه باشد ، ثبت حسابداری زیر صورت می گیرد :

موجودی ضایعات (ارزش قراضه) **

زیان حاصل از ضایعات غیر عادی (قیمت تمام شده ضایعات غیرعادی منهای ارزش قراضه) **

. موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش الف **

واحدهای معیوب عادی (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

در مورد هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب به یکی از دو روش زیر عمل می شود :

1-تسهیم بین کلیه سفارشات :

در این روش ، هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب عادی در نرخ از پیش تعیین شده سربارکارخانه منظور می گردد.

زمانی که هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب عادی انجام می شود ، حساب سربار کارخانه بدهکار می گردد زیرا هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب عادی قبلاً به عنوان قسمتی از سربار جذب شده کارخانه به حساب موجودی کالای در جریان ساخت منظور شده است.

کنترل سربار کارخانه **

. موجودی مواد اولیه **

. کنترل حقوق و دستمزد **

. سربار جذب شده کارخانه **

2-جذب سفارشات مشخص (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

در روش دوم ، هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب عادی در نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه منظور نمی گردد.

زمانی که هزینه رفع نواقص واحدهای معیوب عادی انجام می شود ، حساب موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش مشخصی (به طور مثال سفارش الف) بدهکار شده و ثبت حسابداری زیر صورت می گیرد :

موجودی کالای در جریان ساخت – سفارش الف **

. موجودی مواد اولیه **

. کنترل حقوق و دستمزد **

. سربار جذب شده کارخانه **

واحدهای معیوب غیر عادی (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

هزینه های رفع نواقص واحدهای معیوب غیر عادی به حساب زیان حاصل از واحدهای معیوب غیر عادی منظور می گردد.

زیان حاصل از واحدهای معیوب غیرعادی **

. موجودی مواد اولیه **

. کنترل حقوق و دستمزد **

. سربار جذب شده کارخانه **

ضایعات مواد اولیه :

در صورتی که ضایعات مواد اولیه دارای ارزش فروش باشد به یکی از دو روش زیر می توان عمل نمود :

1-تسهیم بین کلیه سفارشات (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

در این روش در ابتدای دوره مالی ارزش فروش ضایعات مواد اولیه برآورده شده و در نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه منظور می گردد.

مبلغ حاصل از فروش ضایعات مواد اولیه به بستانکار حساب کنترل سربار کارخانه منظور می شود و ثبت حسابداری زیر صورت می گیرد :

بانک **

. کنترل سربار کارخانه **

در صورتی که در زمان دریافت گزارش ضایعات مواد اولیه از انبار ، ارزش فروش ضایعات مواد اولیه قابل تعیین باشد و مبلغ آن نیز با اهمیت باشد ، می توان ضایعات مواد اولیه را به ارزش فروش به حساب موجودی ها منظور نمود.

موجودی ضایعات مواد اولیه **

. کنترل سربار کارخانه **

و هنگام فروش ضایعات مواد اولیه ثبت حسابداری زیر را خواهیم داشت :

بانک **

. موجودی ضایعات مواد اولیه **

زمانی می توان از این روش استفاده نمود که ضایعات مواد اولیه مربوط به کلیه سفارشات باشد.

2-جذب سفارشات مشخص (در توضیح ضایعات، واحدهای معیوب وضایعات مواد اولیه) :

در روش دوم ، ارزش فروش ضایعات مواد اولیه در نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه منظور نگردیده و ارزش فروش ضایعات مواد اولیه هر سفارش از قیمت تمام شده (مواد مستقیم) همان سفارش کسر می گردد.