گزارشات حسابرسی

گزارشات حسابرسی : منظور از طرح این مبحث دراین مقاله فقط آشنایی کلی با نحوه اظهار نظر حسابرس و نحوه گزارش حسابرسی است.

اظهار نظر حسابرس :

منظور اصلی از انجام حسابرسی این است که حسابرس نسبت به درستی و قابل قبول بودن صورت حساب ها اظهار نظر نماید.

طبق موازین حرفه ای ، حسابرس بایست نسبت به ارائه مطلوب صورت های مالی فقط به یکی از اشکال زیر به اظهار نظر بپردازد :

1-اظهار نظر مقبول ؛

2-اظهار نظر مشروط ؛

3-اظهار نظر مردود ؛

4-عدم اظهار نظر ؛

اظهار نظر مقبول :

هنگامی که حسابرس پس از رسیدگی های خود ، اطمینان یابد که مجموعه صورت های مالی ، تصویری واقعی و مطلوب از وضعیت مالی شرکت را نشان می دهد ، در این موقع حسابرس اظهار نظر مقبول ارائه می نماید.

این نوع اظهار نظر بایست سریع و بدون هیچ گونه قید و شرطی قابلیت قبول بودن صورت های مالی را منعکس نماید.

اظهار نظر مشروط (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

هنگامی که حسابرس نتواند نسبت به مقبولیت یک یا چند قلم از اقلام مندرج در صورت های مالی اظهار نظر مقبول ارائه نماید ، در این صورت اظهار نظر مشروط ارائه می نماید.

اظهار نظر مشروط معمولاً در موارد زیر ارائه می شود :

1-هنگامی که امکان رسیدگی کافی ( انجام روش های حسابرسی ) برای حسابرس وجود نداشته باشد ( مثل عدم امکان نظارت در انبار گردانی ) ؛

2-تغییر در اصول حسابداری ( عدم رعایت اصل ثبات رویه ) ؛

3-عدم افشای اطلاعات اساسی در صورت های مالی ؛

اظهار نظر مردود :

هنگامی که حسابرس در رسیدگی های خود به این نتیجه می رسد که مجموعه صورت های مالی نشان دهنده واقعیت وضعیت مالی نیستند و موارد اختلاف و مسائل مورد نظر مردود ارائه می نماید.

اظهار نظر مردود بیانگر این است که صورت های مالی گمراه کننده بوده و وضعیت مالی و نتایج عملیات را به نحو مطلوب منعکس نمی نماید.

حسابرس وقتی چنین اظهار نظری ارائه می دهد که دلائل و مدارک کافی و محکمی برای تایید نظر خود داشته باشد.

عدم اظهار نظر (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

هنگامی که حسابرس با وجود انجام رسیدگی های لازم و ممکن به این نتیجه برسد که وی قادر به ارائه نظر نباشد ، در این صورت گزارش عدم اظهار نظر ارائه می دهد.

عدم اظهار نظر به معنی خودداری حسابرس از هر گونه اظهار نظر می باشد و در مواقعی ارائه می شود که محدودیت های کلی در رعایت استانداردهای حسابرسی به وجود آید مانند :

1-عدم استقلال حسابرس ؛

2-ایجاد محدودیت و اعمال نفوذ توسط صاحب کار ؛

3-وجود ابهام با اهمیت در صورت های مالی و عدم امکان پیش بینی اثرات احتمالی ابهام ؛

استانداردهای گزارش نویسی (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

استانداردهای گزارش نویسی عبارتند از :

1-گزارش حسابرس باید گویای این موضوع باشد که آیا صورت های مالی طبق اصول مورد قبول حسابداری تهیه شده است یا خیر ؛

2-گزارش حسابرس باید گویای این مطلب باشد که آیا اصول مورد قبول حسابداری به طور یکنواخت و مشابه با دوره مالی قبل رعایت شده است یا خیر ؛

3-حقایق و اطلاعات کافی بایست در صورت های مالی افشا گردد. چنانچه این امر به طور کامل صورت نگرفته باشد ، موضوع باید در گزارش حسابرسی ذکر شود ؛

4-گزارش حسابرس باید شامل اظهار نظر در مورد کلیه صورت های مالی باشد. چنانچه حسابرس قادر به ارائه اظهار نظر کلی نباشد گزارش حسابرس باید ضمن ذکر کلیه دلایل عدم امکان ارائه اظهار نظر نسبت به صورت های مالی را سریعاً بیان نماید.

فرم گزارش حسابرس (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

هنگامی که حسابرس می تواند اظهار نظر مقبول ارائه نماید ، شکل گزارش وی به شرح زیر می باشد :

گزارش حسابرسی مقبول

به مجموعه سهام داران شرکت …………..

تراز نامه شرکت ……………….. در تاریخ 29/12/…. و صورت سود و زیان ، صورت سود (زیان) انباشته و صورت تغییرات در وضعیت مالی شرکت برای دوره مالی منتهی با تاریخ مذکور مورد رسیدگی این موسسه قرار گرفت.

رسیدگی های ما بر اساس استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی بوده و شامل بررسی ، آزمایش اسناد و مدارک و همچنین اعمال سایر روش های حسابرسی می باشد که به تشخیص این موسسه در شرایط موجود ضروری بوده است.

به نظر این موسسه صورت های مالی فوق الذکر وضعیت مالی شرکت …………….. در تاریخ 29/12/…. و نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت مالی آن را برای دوره مالی منتهی به تاریخ مزبور طبق اصول مورد قبول حسابداری که نسبت به سال قبل به طور یکنواخت اعمال شده به نحو مطلوب منعکس می نماید.

.                                                                                                      تاریخ

.                                                                                         امضای حسابرس مستقل

گزارش فوق شامل قسمت های زیر می باشد :

1-عنوان گزارش :

عنوان گزارش مربوط به سازمان یا مرجعی است که از حسابرس خواسته است تا رسیدگی به صورت های مالی را انجام دهد مانند مجمع عمومی صاحبان سهام.

2-حدود رسیدگی (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

اولین پاراگراف گزارش حسابرسی را بند حدود رسیدگی می نامند.

حسابرس در این قسمت حدود رسیدگی های انجام یافته توسط خود را منعکس می نماید. این حدود شامل موارد زیر می باشد :

الف )

نام صورت های مالی رسیدگی شده به ترتیب ذکر می گردد ( ترازنامه ، صورت حساب سود و زیان ، صورت سود و زیان انباشته و صورت تغییرات در وضعیت مالی ).

ذکر نام صورت ها مبین آن است که فقط صورت های مالی ذکر شده در گزارش مورد رسیدگی حسابرس قرار گرفته است و اگر صورت های مالی دیگری وجود داشته که در گزارش به آنها اشاره نشده باشد ، آن صورت ها مورد رسیدگی قرار نگرفته است.

توضیح  (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

لازم به  توضیح است که ذکر نام صورت های مالی در بر گیرنده یادداشت های همراه آن صورت ها نیز می باشد ، هرچند که گزارش به آنها اشاره ای نمی شود ، زیرا یادداشت های همراه صورت های مالی جزء لاینفک صورت های مالی محسوب می گردد ؛

ب )

سال مالی مورد رسیدگیو ترازنامه پایان سال مذکور ( حدود زمانی مورد رسیدگی ) به طور دقیق قید گردد ؛

ج )

حسابرس اظهار می دارد که رسیدگی های وی براساس استانداردهای قابل قبول حسابرسی گردیده و شامل بررسی آزمایش اسناد و مدارک و همچنین اعمال سایر روش های حسابرسی می باشد که وی در شرایط موجود آن را ضروری تشخیص داده است.

حسابرس به جای شرح نحوه رسیدگی ها به روش های حسابرسی و حدود آزمایشات و بررسی های خود از جملات مذکور که گویای رعایت استانداردهای عمومی و اجرایی حسابرس می باشد ، اتخاذ می نماید.

3-بند اظهار نظر (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

دومین پاراگراف گزارش حسابرسی را بند اظهار نظر می نمایند که دارای سه نکته اساسی زیر است :

بند اظهار نظر با آن کلمات شروع و ختم می شود :

به نظر این موسسه ……… به نحو مطلوب منعکس می نماید. چنانچه از مفهوم کلمات فوق استنباط شود گزارش حسابرسی یک اظهار نظر می باشد نه تایید و تضمین صورت حساب ها.

ماهیت کار انجام شده به گونه ای است که حسابرس نمی تواند صحت کلیه ارقام مندرج در صورت حساب ها تایید نماید.

بنابر این حسابرس می گوید : به نظر من صورت های مالی وضعیت مالی شرکت را به نحو مطلوب منعکس می نماید.

در بند اظهار نظر حسابرس تعیین می نماید که آیا صورت حساب ها طبق اصول مورد قبول حسابداری تهیه شده است یا خیر.

اصطلاح اصول مورد قبول حسابرسی فراگیر همه این اصول و حتی افشای حقایق نیز می باشد.

حسابرسی تعیین می نماید که آیا اصول مورد عمل در موسسه به طور یکنواخت با سال قبل اعمال شده است یا خیر ( اصل ثبات رویه ).

گزارش حسابرسی مشروط  (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

گزارش حسابرسی مشروط

به مجموعه سهام داران شرکت …………..

تراز نامه شرکت ……………….. در تاریخ 29/12/…. و صورت سود و زیان ، صورت سود (زیان) انباشته و صورت تغییرات در وضعیت مالی شرکت برای دوره مالی منتهی با تاریخ مذکور مورد رسیدگی این موسسه قرار گرفت.

رسیدگی مزبور بر اساس استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی بوده و شامل بررسی ، آزمایش اسناد و مدارک و همچنین اعمال سایر روش های حسابرسی می باشد که به تشخیص این موسسه در شرایط موجود ضروری بوده است.

برای بانک هایی که اسناد دریافتی شرکت نزد آنها تودیع شده ، تاییدیه ارسال گردیده ولی تا تاریخ تهیه این گزارش پاسخی دریافت نشده است.

به نظر این موسسه به استثنای موضوع مندرج در پاراگراف بالا صورت های مالی مذکور وضعیت مالی شرکت …………….. در تاریخ 29/12/…. و نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت مالی آن را برای دوره مالی منتهی به تاریخ مزبور طبق اصول مورد قبول حسابداری که نسبت به سال قبل به طور یکنواخت اعمال شده به نحو مطلوب منعکس می نماید.

.                                                                                                 تاریخ

.                                                                                  امضای حسابرس مستقل

نمونه گزارش حسابرسی مردود (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

گزارش حسابرسی مردود

به مجموعه سهام داران شرکت …………..

تراز نامه شرکت ……………….. در تاریخ 29/12/…. و صورت سود و زیان ، صورت سود (زیان) انباشته و صورت تغییرات در وضعیت مالی شرکت برای دوره مالی منتهی با تاریخ مذکور مورد رسیدگی این موسسه قرار گرفت.

رسیدگی مزبور بر اساس استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی بوده و شامل بررسی ، آزمایش اسناد و مدارک و همچنین اعمال سایر روش های حسابرسی می باشد که به تشخیص این موسسه در شرایط موجود ضروری بوده است.

همان طور که در یادداشت شماره ( x ) توضیح داده شده ، کنترل فروش کالا به علت مغایرت قیمت فاکتورها با لیست قسمت ها و عدم ارائه صورت گردش کالا در گزارش تولید و همچنین عدم وجود ضوابط مدون جهت تخفیفات اعطایی ، امکان پذیر نبوده است.

به نظر این موسسه صورت های مالی فوق الذکر  به علت تاثیر موضوع مطرح شده در پاراگراف بالا وضعیت مالی شرکت …………….. در تاریخ 29/12/…. و نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت مالی آن را برای دوره مالی منتهی به تاریخ مزبور طبق اصول مورد قبول حسابداری به نحو مطلوب منعکس نمی نماید.

.                                                                                            تاریخ

.                                                                              امضای حسابرس مستقل

نمونه گزارش حسابرسی عدم اظهار نظر (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

گزارش حسابرسی

به مجموعه سهام داران شرکت …………..

این شرکت در  رابطه رسیدگی به تراز نامه شرکت ……………….. در تاریخ 29/12/…. و صورت سود و زیان ، صورت سود (زیان) انباشته و صورت تغییرات در وضعیت مالی منتهی به تاریخ مذکور فاقد استقلال بوده است.

لذا صورت های مالی مذکور به علت عدم استقلال مورد رسیدگی این موسسه قرار نگرفته و بنابر این نمی تواند نسبت به صورت های مالی مذکور اظهار نظر نماید.

.                                                                                                تاریخ

.                                                                                  امضای حسابرس مستقل

گزارش مشروح حسابرسی :

گزارش مشروح یا تفصیلی معمولی برای استفاده مدیران شرکتی که مورد رسیدگی قرار گرفته است ، تهیه می شود و شامل بحث کافی درباره وضع مالی موسسه و نتایج حاصله از فعالیت های مالی آن و تجزیه و تحلیل اعداد و ارقام مندرج در صورت حساب ها ، همچنین وضعیت کنترل های داخلی ، نقاط ضعف سیستم کنترل های داخلی و پیشنهادهای لازم برای اصلاح موارد و توجه های لازم برای مدیریت می باشد.

گزارش تفصیلی حسابرسی دارای فرم خاص و استاندارد نمی باشد و حسابرس آن را به هر شکلی که مصلحت بداند ، تهیه می نماید.

گزارش کوتاه (در توضیح گزارشات حسابرسی) :

گزارش های حسابرسی غالباً به صورت گزارش کوتاه تهیه می شوند.

گزارش کوتاه شامل شرح مختصری از حدود رسیدگی ، نتایج حاصله و اظهار نظر حسابرس در مورد صورت های مالی می باشد.